Đền Cô Tiên tọa trên đỉnh hòn Đầu Voi, phía cuối dãy núi Trường Lệ về phía Tây Nam. Đền được xây dựng vào thời Lý với phong cách kiến trúc cổ xưa, bao gồm 3 lớp: Tiền Đường, Trung Đường và cuối cùng là Hậu Cung. Trải qua nhiều năm, mưa nắng khắc nghiệt cùng sự tàn phá của chiến tranh, ngồi đền bị hư hỏng nặng và nhiều lần được trùng tu lại. Những năm 90 của thế kỷ 20, ban quản lý di tích đã cho sửa lại một số hạng mục, lần trùng tu gần nhất là năm 2010 Thị xã biển Sầm Sơn đã trùng tu tôn tạo lại toàn bộ ngôi đền nhưng vẫn còn giữ được những nét cổ kính. Kinh phí sửa sang là từ nguồn tiền công đức của nhân dân cũng như các du khách thập phương. Ngoài Đền chính, trong quần thể Di Tích Đền Cô Tiên còn có đền trình (Quan Giám) Miếu lộ thiên Nam Hải Đại Vương, Miếu Cô Chín. Có thể bạn quan tâm: Khu nghỉ FLC Sầm Sơn Theo truyền thuyết kể lại: Ngồi đền này thờ người con gái làm nghề thuốc cứ nhân độ thế. Cô gái chính vì không nghe theo lời cha lấy một kẻ nhà giàu nên bị đuổi ra khỏi nhà. Sau đó cô đã đem lòng yêu thường và lấy một chàng trai tuy hiền lành nhưng rất tốt bụng, tên là Côi. Cuộc sống đang êm ả, hạnh phúc thì nàng bị bệnh hủi (bệnh phong). Hai vợ chồng đi khắp nơi chạy chữa nhưng không khỏi, bỗng 1 hôm có bà lão xuất hiện và chữa trị cho nàng. Bà lên núi hái lá nam hòa cùng nước lấy từ Vụng Tiên. Sau đó cô gái khỏi bệnh, bà cụ ra đi để lại cho cô một giỏ mây đựng đầy lá thuốc và 1 tay nảo che nắng, mưa. Trong một lần 2 vợ chồng đi chữa bệnh về khuya và gặp mưa to, nhớ lời bà cụ dặn lấy tay nải che mưa và thiếp đi lúc nào không hay. Sáng sớm tỉnh dậy 2 vợ chồng thấy mình đang nằm trong ngôi nhà 3 gian khang trang và sạch sẽ. Từ đó họ ở lại ngôi nhà và ngày ngày đi hái thuốc lá nam trên vùng về chữa bệnh cho mọi người. Vào một buổi sáng đẹp trời, cả 2 vợ chồng ăn mặc rất đẹp và cùng nhau lên đỉnh núi, sau đó không thấy trở về. Dân làng đồn rằng đây là nàng tiên nữ giáng trần. Ngôi nhà của họ được nhân dân trong vùng hương khói thờ phụng quanh năm. Trong Hậu Cung của đền có bàn thờ Tam tòa Thánh Mẫu: Thánh mẫu Thượng Thiên (tức bà chúa Liễu Hạnh), Mẫu Thượng Ngàn và Thánh mẫu Thoải. Về nghi thức thờ cúng ngôi đền ba vị Thánh Mẫu, nhưng xét tên gọi và đời sống tâm linh thì bà chúa Liễu Hạnh có vị trí đặc biệt. Tương truyền Thánh mẫu Liễu Hạnh có tên là Quỳnh Hoa công chúa, vốn là nàng tiên trên thiên đình bị Ngọc Hoàng đày xuống nhân gian vì lỡ tay làm vỡ chén ngọc (có truyền thuyết cho rằng người con gái làm nghề thuốc chữa bệnh là hóa thân của thánh mẫu Liễu Hạnh). Xuống trần gian nàng cũng lấy chồng, sinh con, là 1 cô dâu hiền, vợ thảo như những phụ nữ phàm trần khác, hết hạn đầy ải, nàng được cho gọi về trời, sống trên tiên cảnh mà tâm tư tình cảm luôn ngóng xuống trần gian. Nhớ chồng thương con, và đau đáu nỗi niềm thương xót dân chúng lầm thanh, đó rách nên nàng lại xin xuống trần gian, nàng chuyên tâm khuyến thiện trừ tà các. Lại thích ngao du thưởng ngoạn nơi non nước. Tài năng và công đức của Thánh mẫu Liễu Hạnh được nhân dân ca ngợi, truyền tụng bao đời. Trên đây là huyền thoại về đền Cô Tiên, nếu bạn có cơ hội du lịch Sầm Sơn thì hãy lưu trú tại Khách sạn Dragon Sea Sầm Sơn để thuận tiện cho việc ghé thăm ngôi đền cổ kính và các điểm tham quan khác trên núi Trường Lệ nhé!
